Električková doprava v hornosliezskej konurbácii
Električková doprava v hornosliezskej konurbácii je najväčší električkový systém v Poľsku a jeden z najväčších na svete. Električky tu obsluhuje celkom 13 miest (Będzin, Bytom, Chorzów, Czeladź, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Katovice, Mysłowice, Ruda Śląska, Siemianowice Śląskie, Sosnowiec, Świętochłowice a Zabrze) v hornosliezskej priemyselnej aglomerácii (GOP)[1], kde žijú asi dva milióny ľudí. V súčasnosti (2018) tu jazdí 31 električkových liniek, ktoré prevádzkuje akciová spoločnosť Tramwaje Śląskie. V roku 2015 bolo v prevádzke 169 km tratí.[2] Rozchod koľají je štandardný 1 435 mm, počet vozňov približne 336. Vozňový park je tvorený predovšetkým električkami Konstal 105Na (celkom asi 91 vozňov), ktoré boli dodávané od roku 1979.
Električková doprava v hornosliezskej konurbácii | |
Električka Pesa Twist v Katoviciach | |
Základné údaje | |
---|---|
Štát | |
Mesto | hornosliezská konurbácia |
Prevádzkovateľ | Tramwaje Śląskie |
Súčasť IDS | Zarząd Transportu Metropolitalnego |
Zahájenie prevádzky | 27. mája 1894 |
Zahájenie elektrickej prevádzky | 1898 |
Trakcia | 1894 – 1898 parná od 1898 elektrická |
Infraštruktúra | |
Prevádzková dĺžka tratí | 181 km |
Rozchod koľaje | 1435 mm |
Napätie | 660 V DC |
Vozovne | 4 |
Prevádzka | |
Počet liniek | 32 |
Počet vozňov | 336 |
Mapa siete | |
Schéma električkových tratí | |
Históriu miestnej električkovej dopravy možno datovať do roku 1894, kedy 27. mája bola sprevádzkovaná úzkorozchodná (neobvyklý rozchod 785 mm) medzimestská parná dráha spájajúca Piekary Śląskie a Bytom. O štyri roky bola táto dráha predĺžená do Gliwic a elektrifikovaná. Prvá trať normálneho rozchodu 1 435 mm bola postavená v roku 1912 v Katoviciach.[3]
Linky
Linka | Trasa | Počiatočná zastávka |
Konečná zastávka |
Dĺžka | Počet zastávok |
Miesta | Vozovňa | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
0 | Chorzów Stadion Śląski Pętla Zachodnia | Katowice Plac Wolności | 6,05 km | 13 | Chorzów, Katowice | Zawodzie | [4] | |
1 | Gliwice Zajezdnia | Chebzie Pętla | 12,60 km | 22 | Gliwice, Zabrze, Ruda Śląska | Gliwice | [5] | |
3 | Mikulczyce Pętla | Makoszowy Pętla | 10,60 km | 21 | Zabrze | Gliwice | [6] | |
4 | Gliwice Zajezdnia | Zaborze Pętla | 7,85 km | 16 | Gliwice, Zabrze | Gliwice | [7] | |
5 | Bytom Plac Sikorskiego | Zaborze Pętla | 16,60 km | 27 | Zabrze, Bytom | Gliwice, Stroszek | [8] | |
6 | Łagiewniki Zajezdnia | Brynów Pętla | 14,20 km | 28 | Bytom, Chorzów, Katowice | Zawodzie | [9] | |
7 | Bytom Plac Sikorskiego | Zawodzie Zajezdnia | 19,30 km | 41 | Bytom, Świętochłowice, Chorzów, Katowice | Zawodzie, Stroszek | [10] | |
9 | Bytom Plac Sikorskiego | Chorzów Rynek | 17,35 km | 33 | Bytom, Ruda Śląska, Świętochłowice, Chorzów | Stroszek | [11] | |
11 | Chebzie Pętla | Katowice Plac Miarki | 14,00 km | 29 | Ruda Śląska, Świętochłowice, Chorzów, Katowice | Gliwice, Zawodzie | [12] | |
13 | Siemianowice Plac Skargi | Katowice Plac Wolności | 6,45 km | 12 | Siemianowice Śląskie, Katowice | Zawodzie | [13] | |
14 | Brynów Pętla | Mysłowice Dworzec PKP | 15,40 km | 33 | Katowice, Mysłowice | Zawodzie | [14] | |
15 | Katowice Plac Wolności | Zagórze Pętla | 14,60 km | 29 | Katowice, Sosnowiec | Będzin | [15] | |
16 | Wełnowiec Plac Alfreda | Brynów Pętla | 8,55 km | 18 | Katowice | Zawodzie | [16] | |
17 | Chebzie Pętla | Chorzów Rynek | 11,65 km | 24 | Ruda Śląska, Świętochłowice, Bytom, Chorzów | Gliwice | [17] | |
19 | Łagiewniki Zajezdnia | Katowice Plac Wolności | 10,05 km | 20 | Bytom, Chorzów, Katowice | Stroszek, Zawodzie | [18] | |
20 | Chorzów Rynek | Szopienice Pętla | 16,55 km | 36 | Chorzów, Katowice | Zawodzie | [19] | |
21 | Milowice Pętla | Tworzeń Huta Katowice | 22,85 km | 44 | Sosnowiec, Będzin, Dąbrowa Górnicza | Będzin | [20] | |
22 | Czeladź Kombatantów | Tworzeń Huta Katowice | 15,80 km | 27 | Czeladź, Będzin, Dąbrowa Górnicza | Będzin | [21] | |
23 | Chorzów Stadion Śląski Pętla Zachodnia | Zawodzie Zajezdnia | 10,40 km | 24 | Chorzów, Katowice | Zawodzie | [22] | |
24 | Konstantynów Okrzei | Osiedle Zamkowe Pęla | 12,80 km | 27 | Sosnowiec, Będzin | Będzin | [23] | |
26 | Mysłowice Dworzec PKP | Sosnowiec Dworzec PKP | 9,40 km | 19 | Sosnowiec, Mysłowice | Będzin | [24] | |
27 | Kazimierz Górniczy Pętla | Milowice Pętla | 14,55 km | 31 | Sosnowiec | Będzin | [25] | |
28 | Osiedle Zamkowe Pętla | Gołonóg Podstacja Pętla | 11,20 km | 20 | Będzin, Dąbrowa Górnicza | Będzin | [26] | |
30 | Bytom Plac Sikorskiego | Biskupice Pętla | 7,60 km | 13 | Zabrze, Bytom | Stroszek | [27] | |
33 | Chorzów Stadion Śląski Pętla Zachodnia | Koszutka Słoneczna Pętla | 5,90 km | 13 | Chorzów, Katowice | Zawodzie | [28] | |
36 | Brynów Pętla | Zawodzie Zajezdnia | 8,05 km | 19 | Katowice | Zawodzie | [29] | |
38 | Bytom Powstańców Śląskich | Bytom Kościół św. Trójcy | 1,35 km | 5 | Bytom | Stroszek | [30] | |
40 | Chorzów Batory Zajezdnia | Chorzów Rynek | 3,65 km | 10 | Chorzów | Zawodzie | [31] | |
43 | Chorzów Batory Zajezdnia | Koszutka Słoneczna Pętla | 7,80 km | 17 | Chorzów, Katowice | Zawodzie | [32] | |
46 | Bytom Szkoła Medyczna | Bytom Plac Sikorskiego | 2,60 km | 8 | Bytom | Bytom | [33] | |
49 | Bytom Stroszek Zajezdnia | Bytom Plac Sikorskiego | 7,55 km | 16 | Bytom | Stroszek | [34] |
Vozňový park
V hornosliezskej konurbácii je najrozmanitejší vozňový park električiek v Poľsku.
Obrázok | Typ | Počet vozidiel | |
---|---|---|---|
Konstal N | 2 | ||
Konstal 105N | 1 | ||
Konstal 105Na | 91 | ||
Konstal 105N-2K | 31 | ||
Moderus Alfa HF 05 AC | 2 | ||
Moderus Alfa HF 11 AC/105NF S | 45/30 | ||
Konstal 111N | 6 | ||
Konstal 116Nd | 17 | ||
Pesa Twist | 30 | ||
SGP E1 | 20 | ||
Düwag Pt8 | 12 | ||
Düwag Ptm | 3 | ||
Moderus Beta MF 16 AC BD | 12 |
Vozovne
V systéme sa nachádzajú štyri električkové vozovne:
- vozovňa Będzin,
- vozovňa Katowice – Zawodzie,
- vozovňa Bytom – Stroszek,
- vozovňa Gliwice.
Referencie
- Strategia działania KZK GOP 2008-2020. UCHWAŁA NR XCIV/50/2008 Zgromadzenia Komunikacyjnego Związku Komunalnego GOP w Katowicach z dnia 2 grudnia 2008 r [online]. kzkgop.com.pl, 4 lipca 2014. Dostupné online. (po poľsky)
- WOJTASZEK, Michał. Inwestycje w górnośląską sieć tramwajową. Technika Transportu S (Instytut Naukowo-Wydawniczy "TTS" Sp. z o.ozynowego), roč. 2015, čís. 6, s. 15 – 18. Dostupné online [cit. 2018-12-23].
- SOIDA, Krzysztof. Komunikacja tramwajowa w aglomeracji katowickiej: 100 lat tramwaju elektrycznego. Katowice : Przedsiębiorstwo Komunikacji Tramwajowej & wyd. STAPIS, 1998. ISBN 83-85145-13-3. S. 37 – 38. (po poľsky)
- Trasa linii, tramwaj nr 0, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-05-15]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 1, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-05-15]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 3, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-05-15]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 4, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-05-15]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 5, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-10-25]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 6, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-06-28]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 7, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2015-12-14]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 9, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2015-12-14]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 11, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-12-12]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 13, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-05-15]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 14, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-08-23]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 15, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-05-15]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 16, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2016-01-11]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 17, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2015-12-14]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 19, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-05-15]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 20, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2015-12-14]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 21, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2016-01-11]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 22, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-05-15]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 23, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-06-10]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 24, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-05-15]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 26, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2015-12-02]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 27, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2015-12-02]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 28, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-05-15]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 30, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-06-10]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 33, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-06-10]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 36, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2015-09-28]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 38, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-05-15]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 40, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2018-03-16]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 43, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2014-05-15]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 46, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2018-09-24]. Dostupné online.
- Trasa linii, tramwaj nr 49, KZK GOP [online]. rozklady.kzkgop.pl, [cit. 2015-09-28]. Dostupné online.
Literatúra
- SOIDA, Krzysztof. Komunikacja tramwajowa w aglomeracji katowickiej: 100 lat tramwaju elektrycznego. Katowice : Przedsiębiorstwo Komunikacji Tramwajowej & wyd. STAPIS, 1998. ISBN 83-85145-13-3. (po poľsky)
- SOIDA, Krzysztof; DANYLUK, Zbigniew; NADOLSKI, Przemysław. Tramwaje Górnośląskie Tom I. Rybnik : Eurosprinter, 2010. ISBN 978-83-931006-6-8. (po poľsky)
Iné projekty
Commons ponúka multimediálne súbory na tému Električková doprava v hornosliezskej konurbácii
Zdroj
Tento článok je čiastočný alebo úplný preklad článku Tramvajová doprava v katovické aglomeraci na českej Wikipédii.